Overthinking म्हणजे काय | जास्त विचार करणं आपलं आयुष्य कसं बिघडवतं

 

आजच्या धकाधकीच्या जगात, अनेक जण एका गोष्टीवर खूप विचार करतात. निर्णय घेण्याआधी किंवा एखाद्या प्रसंगानंतर मनात सतत विचारांची गर्दी होते – यालाच Overthinking म्हणजेच ‘अतीविचार’ असं म्हणतात.

हे एखाद्यावेळी सामान्य वाटू शकतं, पण जर ही सवय झाली, तर ती मानसिक आरोग्य, झोप, नातेसंबंध आणि आत्मविश्वास यावर वाईट परिणाम करू शकते.

Overthinking चे दुष्परिणाम (Side Effects of Overthinking)

• निर्णय घेण्यास विलंब – एखाद्या गोष्टीवर विचार करता करता आपण निर्णयच घेऊ शकत नाही.

• झोपेची कमतरता – मन शांत नसलं की झोप लागत नाही.

• आत्मविश्वास कमी होतो – सतत विचारांमुळे स्वतःवर शंका निर्माण होते.

• नकारात्मक विचार वाढतात – त्रासदायक प्रसंग पुन्हा पुन्हा आठवतो.

• शारीरिक लक्षणं – डोकेदुखी, थकवा, चिंता आणि चिडचिडेपणा.

Overthinking का होतं? (Why do we overthink?)

अविश्वास – स्वतःवर किंवा इतरांवर विश्वास नसल्यामुळे.

परफेक्शनची इच्छा – प्रत्येक गोष्ट योग्यच व्हावी अशी अती अपेक्षा.

भूतकाळाचे वाईट अनुभव – पूर्वी घडलेल्या गोष्टींचा प्रभाव वर्तमानावर होतो.

भविष्यातील भीती – "काय होईल?" या विचाराने मन व्याकुळ होतं.

Overthinking थांबवण्यासाठी 5 सोपे उपाय (5 Simple Ways to Stop Overthinking)

1 मेडिटेशन करा 

दररोज ५-१० मिनिटं शांत बसून डोळे मिटून श्वासावर लक्ष केंद्रित करा. ह्यामुळे मन शांत होतं आणि विचारांची गर्दी कमी होते.

2. आपलं लक्ष दुसरीकडे वळवा

वाचन, संगीत, व्यायाम किंवा नवीन कौशल्य शिकणं हे विचारांपासून दूर ठेवतात.

3. लिहून काढा

डोक्यात येणारे विचार डायरीमध्ये लिहा. यामुळे विचार मनातून बाहेर पडतात आणि स्पष्टता येते.

4. स्वतःशी प्रेमाने बोला

आपल्या चुका स्वीकारा, स्वतःवर टीका करण्याऐवजी सकारात्मक संवाद साधा: "मी पुरेसा आहे", "चूक झाली तरी मी शिकतो आहे."

5. डराचा सामना करा

कशाचं टेन्शन आहे ते शोधा आणि लहान लहान पावलं उचलून त्याचं टोकाला सामोरं जा. स्वतःला वेळ द्या.

निष्कर्ष: Overthinking थांबवणं शक्य आहे!

Overthinking ही सवय आहे, जी हळूहळू सुधारता येते. योग्य विचारसरणी, थोडासा संयम आणि स्व-प्रेम यांच्या सहाय्याने तुम्ही ह्या मानसिक गुंतवळीतून बाहेर पडू शकता.

"कधी कधी शांत राहणं आणि मनाला विश्रांती देणं हेच सर्वात मोठं उत्तर असतं."